1. Vì sao cần test trầm hương?

Trầm hương thật có giá trị cao cả về kinh tế lẫn tâm linh. Tuy nhiên, thị trường xuất hiện nhiều loại trầm giả, trầm tẩm hương liệu khiến người mua khó phân biệt bằng mắt thường.
Việc kiểm tra (test) trầm hương giúp:

• Xác định tính nguyên chất của trầm.

• Đánh giá giá trị tinh dầu và tuổi trầm.

• Tránh mua phải hàng kém chất lượng hoặc có hại cho sức khỏe.

2. Các phương pháp test trầm hương thật

2.1. Test bằng tỷ trọng – Độ chìm

• Nguyên lý: Trầm hương chứa tinh dầu càng nhiều thì tỷ trọng càng cao, có thể chìm hoặc lơ lửng trong nước.

• Cách thực hiện: Thả mẫu trầm vào ly nước sạch.

  • Chìm hoàn toàn: Trầm lâu năm, chất lượng cao.

  • Lơ lửng / chìm một phần: Trầm trung cấp.

  • Nổi hoàn toàn: Gỗ thường, ít hoặc không có tinh dầu.

Chỉ số cần ghi nhận: Tỷ lệ phần trăm thể tích trầm chìm dưới nước.

2.2. Test bằng khối lượng riêng

• Nguyên lý: Trầm thật có mật độ dầu cao hơn gỗ thường.

• Cách thực hiện: Dùng cân điện tử đo khối lượng, so sánh với thể tích để tính g/cm³.

  • Trầm chất lượng cao: >1,0 g/cm³.

  • Trầm trung cấp: 0,7–1,0 g/cm³.

  • Dưới 0,7 g/cm³: Khả năng cao là gỗ thường.

2.3. Test bằng mùi hương

• Nguyên lý: Mùi của trầm thật xuất phát từ tinh dầu tự nhiên, có hương ngọt, ấm, sâu và bền.

• Cách thực hiện:

  • Ngửi trực tiếp: Hương dịu, không gắt.

  • Đốt thử: Khói mỏng, mùi ngọt, không cay mắt.

• Chỉ số cần ghi nhận: Thời gian hương lưu lại sau khi đốt (tính bằng phút hoặc giờ).

2.4. Test tinh dầu bằng phương pháp GC-MS

• Nguyên lý: Sử dụng phân tích sắc ký khí – khối phổ (Gas Chromatography – Mass Spectrometry) để xác định thành phần hóa học trong tinh dầu.

• Ưu điểm: Chính xác tuyệt đối, phân biệt được trầm tự nhiên và trầm tẩm hương liệu.

• Chỉ số quan trọng:

  • Hàm lượng Agarospirol (thành phần chính tạo hương trầm): >10% là trầm chất lượng tốt.

  • Tỷ lệ hợp chất sesquiterpenes (α-agarofuran, β-agarofuran, agarol): Cao → chất lượng cao.

2.5. Test bằng đèn UV

• Nguyên lý: Tinh dầu trầm thật không phản quang mạnh dưới tia UV, trong khi gỗ tẩm dầu nhân tạo thường sáng bóng hơn.

• Chỉ số cần ghi nhận: Mức phản quang (%) khi chiếu UV.

Nếu muốn xác định chính xác trầm hương thật, tốt nhất nên kết hợp nhiều phương pháp test và ưu tiên những đơn vị có khả năng kiểm định bằng GC-MS.
Một vài dấu hiệu cơ bản như mùi hương, độ chìm, khối lượng riêng có thể giúp bạn nhận biết sơ bộ, nhưng với giá trị cao của trầm hương, kiểm định chuyên sâu luôn là lựa chọn an toàn.